Daktyloskopia - królowa kryminalistyki
Linie papilarne w identyfikacji osób wykorzystywane są od ponad stu lat i nadal stanowią podstawowe źródło dowodowe w ustaleniu sprawców przestępstw. Jednoznaczna i bezsporna identyfikacja osób na podstawie linii papilarnych wynika z ich właściwości: niepowtarzalności, niezmienności i niezniszczalności. Linie papilarne palców i dłoni pokryte są substancjami wydzielanymi przez skórę (np.: potem, tłuszczem). Dzięki tym substancjom zwanym substancjami śladotwórczymi, podczas dotykania przedmiotów pozostawiane są ślady linii papilarnych. Proces powstawania śladów można porównać do nanoszenia pieczątek tuszowych z tą różnicą, że ślady linii papilarnych naniesione substancją śladotwórczą są z reguły niewidoczne „gołym okiem”. Do ich uwidocznienia stosuje się różne metody wizualizacji.
Są to metody ukierunkowane na reakcje odpowiedniego odczynnika z określonym składnikiem substancji śladotwórczej lub właściwości adhezji środka do substancji śladotwórczej. Wybór metod wizualizacji uzależniony jest od rodzaju podłoża na jakim pozostawiono ślady, ich przypuszczalnego wieku, warunków środowiskowych w jakim przebywał materiał dowodowy czy warunków jego przechowywania. Spośród szerokiej gamy metod wizualizacji śladów, w codziennej praktyce laboratoryjnej wykorzystuje się te najbardziej efektywne. Dążąc do wykrycia jak największej liczby śladów w laboratorium stosuje się sekwencje kilku metod wzajemnie uzupełniających się. Nadal też poszukuje się nowych, uniwersalnych, czulszych i skuteczniejszych metod wizualizacji śladów.
Jak nanocząstki mogą pomóc w walce z przestępczością?
Postęp nanotechnologii umożliwił prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych z wykorzystaniem nanocząstek. Są to cząstki o rozmiarach mniejszych niż 100 nanometrów, czyli 10-9 metra. Wyniki prowadzonych badań zostały zaimplementowane w różnych dziedzinach nauki, np. powłokach ochronnych, kosmetyce, medycynie czy elektronice, radykalnie polepszając jakość naszego życiaZe względu na swoje szczególne właściwości, np. luminescencyjne, trwają badania nad wykorzystaniem nanocząstek w ujawnianiu śladów linii papilarnych.
Nanocząstki mogą stać się nowej generacji narzędziem w rękach techników kryminalistyki i biegłych do walki z przestępczością zarówno pospolitą jak i zorganizowaną czy terroryzmem. Dzięki wykorzystaniu nanocząstek o dużej jednorodności i określonych właściwościach fizykochemicznych, istotnych w badaniach daktyloskopijnych, możliwe jest znaczne polepszenie czytelności i liczby ujawnianych śladów linii papilarnych oraz zwiększenie zakresu pobieranych informacji, co bezpośrednio przyczyni się do zwiększenia efektywności pracy służb dochodzeniowo-śledczych.
Przy doborze nanocząstek szczególnym kryterium będą ich właściwości luminescencyjne w szerokim spektrum światła VIS i UV, co pozwoli na wyeliminowanie negatywnego wpływu podłoża na obraz śladów.
Nanodetektory - skuteczne i bezpieczne!
Wykorzystanie nanocząstek w ujawnianiu śladów linii papilarnych daje szansę na znaczący wzrost czułości metod i ich uniwersalności. Miniaturyzacja cząstek powoduje zmianę ich właściwości fizykochemicznych w stosunku do produktów w skali makro. Zmiana ta wynika ze stosunkowo dużej powierzchni nanocząstek w porównaniu do ich objętości, co np. powoduje większą ich reaktywność czy pojawienie się właściwości luminescencyjnych. Szeroki zakres ich właściwości luminescencyjnych eliminuje negatywny wpływ podłoża na czytelność śladów. Nanocząstki można zastosować zarówno na podłoża chłonne, jaki i niechłonne, co daje im atrybut uniwersalności. Jest to szczególna zaleta w przypadku ujawniania śladów na przedmiotach posiadających różne powierzchnie.
Co ważne, znajdujące się w nanodetektorach związki chemiczne są klasyfikowane jako niestwarzające zagrożenia dla zdrowia i mogą zastąpić stosowany obecnie, najbardziej popularny proszek daktyloskopijny zwany argentoratem, składającym się z drobnych płatków aluminium, który jest metalem neurotoksycznym.
Cel projektu
Głównym celem projektu NANODAK jest podniesienie efektywności zwalczania przestępczości i terroryzmu poprzez opracowanie nowych metod wizualizacji śladów linii papilarnych opartych na wykorzystaniu nanocząstek.
Harmonogram prac
ETAP 1
Optymalizacja technologii charakteryzacji nanodetektorów.
Dobór parametrów wytwarzania zawiesin zawierających nanocząstki.
Zaprojektowanie oświetlaczy dedykowanych wzbudzeniu luminescencji nanocząstek.
ETAP 2
Przygotowanie modeli nanodetektorów do testów w warunkach laboratoryjnych.
Przeprowadzenie badań modeli nanodetektorów i techniczne zabezpieczanie śladów ujawnionych modelami.
ETAP 3
Opracowanie prototypów nanodetektorów.
Przeprowadzenie badań prototypów nanodetektorów.
ETAP 4
Walidacja systemu nanodetekcji.
ETAP 5
Przeprowadzenie demonstracji prototypów systemu nanodetekcji w warunkach rzeczywistych.
Przygotowanie dokumentacji technicznej opracowanego rozwiązania.
Oczekiwane efekty
✔ zwiększenie możliwości ujawniania śladów linii papilarnych poprzez wprowadzenie do praktyki nowych czulszych i efektywniejszych metod wizualizacji śladów,
✔ możliwość ujawniania śladów linii papilarnych jedną metodą na przedmiotach posiadających powierzchnie o różnej charakterystyce, co przyczyni się do skrócenia czasu prowadzonych czynności procesowych i szybszego pozyskania materiału dowodowego w postaci śladów daktyloskopijnych,
✔ zastosowanie metod bezinwazyjnych, co umożliwi wykonanie innych badań kryminalistycznych,
✔ poprawa bezpieczeństwa wewnętrznego poprzez zwiększenie możliwości wykrywczych organów ścigania,
✔ poprawa bezpieczeństwa pracy.